Uzun yıllardır faaliyet gösteren ve 2021 yılında kapatılma kararı alınan Ilıpınar, Kozbeyli ve Yeniköy mahalleri arasındaki ormanlık alanda bulunan cüruf depolama tesisi, Kocamehmetler’de köye kadar inen taş ocağı ve şimdi de Pers Mezar Anıtı’na 200 metre mesafede açılmak istenen doğal taş ocağı projesi…
10 yıllık tehdit: cüruf depolama tesisi
Foça doğası, denizi, tarihi ve zeytini ile bilinen bir kent. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na göre Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇKB) kapsamında. Fakat her geçen gün bölgeyi tahrip edici unsurlara bir yenisi daha eklenmek isteniyor. 10 yıl boyunca Gölyüzü mevkiinde bulunan cüruf depolama tesisi insan ve çevre sağlığına zarar vermiş, canlı yaşamını tehdit etmiş, sık sık çıkan yangınlarla havaya karışan toksik maddeler bölgeye çok ciddi zararlar vermişti. Tehlikeli atık olduğu bilimsel raporlarla da kanıtlanan tesis için 2021 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi kapatma kararı almıştı. Geçtiğimiz aylarda da Aliağa’da Yukarı Şehit Kemal Mahallesi’nde yeni cüruf depolama tesisi için İklim, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED olumlu kararı verdi. Foçalılar bir tanesini kapattırken, yeni tehditlere maruz kalmaya devam ediyor.
Köyün içinde taş ocağı
Kocamehmetler Köyü’ndeki taş ocağı da 2016 yılından bu yana faaliyette. Taş ocağının, kentsel sit alanı içerisinde yer alan köye zarar verdiği Foçalılar tarafından bilinen bir gerçek. Taş ocağının faaliyete geçmesinden önce zeytin üretiminin yüksek olduğu Kocamehmetler Köyü’nde artık zeytin azaldı ve taş ocağından dolayı kışın evlerin içini su basıyor. Evrensel Gazetesi’nden Ramis Sağlam’ın görüştüğü köylüler, göçün hızlandığını, endemik bitkilerin kurumaya başladığını söylüyor.
Sit alanının kalbine taş ocağı
Son olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İsmet Paşa ve Fevzi Paşa Mahallelerinde Mustafa Narlı tarafından kurulmak istenen doğal taş (tüf) ocağına ilişkin ÇED sürecini başlattı. Foçalılar bunu hem tarihi hem de doğal felaket olarak görüyor. 2001 yılında ziyarete açılan, MÖ 4. yüzyıla tarihlenen ve Anadolu’da Pers egemenliği döneminde yapılan Pers Mezar Anıtı’na, zeytinliklere, DSİ’nin barajına çok yakın mesafede kurulmak istenen tüf ocağının bölgenin doğal ve arkeolojik yapısına çok ciddi zararlar vereceği ifade ediliyor. Bu bölge aynı zamanda nesli tehlike altında olan samurların da yaşama alanı olarak biliniyor.
Ruhsat amaca aykırı
Proje dosyasında ocaktan elde edilen malzemenin park, bahçe, istinat duvarı ve altyapı projelerinde yapı taşı olarak kullanılmak üzere doğrudan satışa sunulacağı belirtilmiş ve ruhsat II (B) grubu maden olarak alınmış. Evrensel Gazetesi’nden Ramis Sağlam’ın yaptığı haberde Jeoloji Yüksek Mühendisi Dr. Eşref Atabey, ruhsatın amaca aykırı olmasını “Yönetmelikte, II (B) grubunda blok olarak üretilen taşlar, boyutlandırılarak geometrik şekil verilen taşlar sayılmıştır. Dolayısıyla işletme ruhsatında belirtilen amaca aykırı bir durum söz konusudur. Bu işletme ruhsatının iptal nedenidir.” olarak açıklıyor.
Proje alanının statüsü orman alanı ve tarım arazisi
Proje alanı, İzmir-Manisa 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Haritasına göre orman alanı ve tarım arazisi sınırları içerisinde yer alıyor. Proje dosyasında yer alan bilgiye göre şirket, yılda 25 bin ton tüf taşı çıkarmayı planlıyor. Toplam cevherin çıkartılması ise 610 yılda tamamlanabilecek. Şirket, on yılın ardından bakanlıktan da süre uzatımı talep edebiliyor.
Doğa ve tarihi alanların tahribatına karşı bir araya gelen Foçalılar, 21 Ocak Cumartesi günü saat 11:00’de Pers Mezar Anıtı’nın önünde konu ile ilgili itirazlarını dile getirecekleri bir basın açıklaması gerçekleştirecek.
Bir cevap yazın